Kireç oluşumu kullanılan suyun sertliği ile alakalıdır. Sert sular bol miktarda mineral içermektedir. Bu minerallar zamanla çökerek suda çözünmeyen sert bir katman oluşturur.
Sert Su Kullanımının Avantajları
Sert Su Kullanımının Dezavantajlar
Yağmur suları yer yüzüne düşerken havadaki karbondioksit (CO2) gazını absorblar ve bunun sonucunda yağmur damlalarının asitlik derecesi bir miktar artmış olarak yer yüzüne iner.
Zayıf asidik özellik taşıyan bu yeni su molekülleri yeraltı sularına katılana kadar, çeşitli kayaçlara temas eder. Bu temas sırasında kalsiyum ve magnezyum gibi mineralleri çözmeye başlar.
Kirecin ana yapısını oluşturan kalsiyum ve magneyum mineralleri yer altı sularına, yağmur sularında çözünmeye başlayarak katılır.
Su sertliğide bu minerallerin çözünmesiyle derecelendirilir. Su da çözünmüş mineral miktarı ne kadar fazla ise suyun sertliği o derece yüksektir.
Kısaca suyun sertliği, bünyesinde bulunan Ca ve Mg miktarı ile alakalıdır. Kalsiyumkarbonat, yaygın olarak 3 farklı formda bulunmaktadır.
Kalsit
Aragonit ve Vaterit
Yazımızın bu bölümüne kadar suyun kireci nasıl bünyesine aldığı ile alakalıydı fakat asıl soru kirecin sudan ayrılarak kullandığımız eşyalarda nasıl birikmeye başlamasıdır,
• Kireç nasıl birikir?
• Kirecin ayrılmasını(çökelmesini) etkileyen faktörler?
• Çaydanlık, ketıl, çamaşır, bulaşık makinesinde, ısıtıcı yüzeylerinde kireç nasıl önlenir?
• Kireç tortu oluşumu hangi yöntemlerle engellenir?
• En kolay kireç önleme yöntemi nedir?
Bu gibi soruların cevabı yazımızın devamında açıklanacaktır...
Suda çözünmüş kireç kristalleri sıcaklığa bağlı olarak sudan ayrılır. Yaklaşık 30-35 derecede kireç kristalleri çekirdeklenmeye başlar ve zamanla sert tortular oluşturur. Sıcaklık arttıkça kirecin suda çökelmesi hızlanmaktadır.
Bu yüzden su güneş kollektörleri gibi ısı kaynağı ile birebir etkileşim içinde olan makine ve teçhizatlarda sıcaklık artışı, kireç tortularının çökelerek birikmesine neden olur.
Sıcaklık artışı aynı zamanda suyun buharlaşmasını da hızlandırır. Bu yüzden ortamda kireç kristallerini çözecek su molekülü bulunmazsa, kireç suyun buharlaşma hızıyla aynı oranda çökelip tortulaşacaktır.
Kireç soğuk suda iyi çözünürken, sıcaklığın artmasıyla çökelmeye başlar. Bu yüzden zayıf asidik özellik gösteren yağmur suyu soğukken çözebildiği kadar kireci bünyesine doldurur, ilerleyen zamanda her bir birim sıcaklık artışında bir miktar kireci gerisinde bırakmaya başlar ve kireç tortu oluşumunun temelini atar.
Bu gibi küçük sıcaklık değişimlerinin etkisi zamanla birikerek sert kireç tortularını meydana getirir.
Güneş kollektörlerindeki ısıtma performansı kireç tortularının birikmesiyle giderek azalmaktadır. Yandaki grafikte, kireç kalınlığının artmaya başlamasıyla ısıtma kaybındaki düşüş gösterilmiştir.
Reçineler: Su içerisinde bulunan Kalsiyum (Ca) ve Magnezyum(Mg) elementlerini sudan alır ve yerine tuz (Nacl) içinde bulunan Na iyonu verilir. Bu tür cihazlara ‘’ iyon değiştirici’ denir kalsiyum ve magnezyum iyonunu Na sodyum iyonu ile değiştirir.
Sodyum suda çok hızlı ve kolaylıkla çözündüğü için tercih edilir. Kolaylıkla kristallenmemeside tortulaşma kabiliyetinin az olduğunun göstergesidir.
Günlük içme suyu haricinde kullanım için uygundur fakat yılda birkaç kez reçine değişimi yapılmalıdır.
Her nekadar su yumuşatma işlemi gerçekleşsede bazı dezavantajlarıda bulunmaktadır. Suda çözünmüş Na (Sodyum) iyon mikyarının artması sağlık açısından bazı sorunlara neden olabilmektedir.
Ters Osmoz : Genel olarak suyu olabildiğince saf hale getirmek için kullanılır. Su da çözünmüş halde sadece kireç bulunmaz klor, çeşitli tuz ve silikatlar da bulunmaktadır. Bu gibi saflığı azaltan maddeleri azaltmak için ters osmoz filtreleri kullanılır.
Suyun sertliğini %90 oranında azaltmaktadır. Suyun sertliğinin azaldığı bu işlemde su da çözünmüş yararlı minerallerin neredeyse tamamınında azalması anlamına gelmektedir.
Su kalitesinin çok yüksek olması yanı sıra bazı dezavantajlar sağlamaktadır. Örneğin kullanılacak su miktarı arttıkça daha büyük kapasitede sistem gereksinimine ihtiyaç duyulur ve buda kurulum maliyetlerini arttırmaktadır.
.jpg "Kireç Önleyici Ters Ozmos Sistemi")
Manyetik Kireç Önleyici : Kullanılan yöntem manyetik alan oluşumuyla gerçekleştirilir.
Suda çözünmüş olarak bulunan iyonların, manyetik alan içerisindeki etkileşimi suda kireç kristallerinin kolayca çökelmesini bir süre engellemektedir.
Bu vesileyle suyun kullanıldığı çeşitli yüzeylerde kireç oluşumunun azalması beklenmektedir. Fakat akan su miktarının artmaya başlamasıyla etki giderek azalmaya başlayacaktır.
Kapasitif Kireç Önleyici : Bu teknolojide kullanılan yöntem elektrik alan oluşumuna ve kapasitif darbelere dayanmaktadır.
Elektronik ünite üzerinde oluşturulan sinyaller, izole edilmiş bakır bobinler vasıtasıyla boru etrafında kapasitif darbeler meydana getirir.
İzlole bakır bantlar üzerinden suya aktarılan etki, sert sudaki kalsiyumun kristalleşme sürecini değiştirir ve kristal parçacıkların yüzeylere yapışma kabiliyetini kaybetmesine neden olur. Böylece kireç tortularının birikmesinin önüne geçilir.
Ayrıca kristal formundaki değişim oluşan tortunun yumuşak kalmasını sağlayarak, temizlemesi kolay bir hale getirir. Her türden boru malzemesi için kullanılabilir ve her akış hızına yetecek kapasitede tasarlanmışlardır.
Strong DsMax kireç önleyici, bireysel ihtiyaçlarınız için özelleştirilmiş bir çözüm sunarken, çeşitli boru çaplarında ticari uygulamalar ve endüstriyel ortamlardaki sorunları çözmek için tasarlanmıştır.
